Munduko leku askotan izandako aurrerapen teknologikoak inflexio-puntu bihurtu dira ekonomia askorentzat, India barne. Indiako teknologiak herrialdearen ekonomiaren motorra izaten jarraitzen du. Hala ere, Indiak tinta ezabaezina erabiltzen du boto bikoitza saihesteko eta hildako pertsonen izenak erabiltzen ditu hauteskundeetan bozkatzeko. Hauteskundeetan tinta ezabaezina erabiltzeak ez du zerikusirik teknologiarekin. Boto-papera hautesleari eman aurretik, hauteslearen izena identifikatu eta hautesleen zerrendan sartzen da. Tinta iraunkorrak hauteskunde-funtzionarioei laguntzen die norbaitek bozkatu duen eta bere izena oker sartu den egiaztatzen. Horrek, gainera, dagoeneko bozkatu dutenen susmoak saihesten ditu.
Txostenen arabera, mundu osoko 24 herrialde inguruk tinta ezabaezina erabiltzen dute hauteskundeetan. Filipinek, Indiak, Bahamek, Nigeriak eta beste herrialde batzuek oraindik tinta ezabaezina erabiltzen dute bozketa anitzak eta bestelako irregulartasunak egiaztatzeko eta saihesteko. Izan ere, herrialde hauek Ghana baino aurreratuagoak dira teknologikoki. Hala ere, herrialde hauetan aurrerapen teknologiko maila altua izan arren, tinta ezabaezina ezinbestekoa da bozketa prozesuetan.
Zergatik uste du Ghanako Hauteskunde Batzordeak, 2020ko hauteskunde orokorretan hiru aldiz deitu zituen presidentetzarako hauteskundeak, bozketa anitzak kontrolatzeko erabiltzen den tinta ezabaezina etorkizuneko hauteskundeetan ezabatu behar dela? Gainera, azken barruti-kontseiluetako hauteskundeak eraginkortasun ezak izan dira, besteak beste, barruti askok ez baitute bozketarik egin etorkizunean antzeko irregulartasunak saihesteko. Hala ere, Europako Batzordeak gure hauteskundeen osotasuna zalantzan jarri nahi du tinta ezabaezina kenduz.
Zoritxarrez, EBk ez zuen hauteskunde-materialak hautesleku askotara garaiz entregatu, ezta hautagai askoren izenak boto-paperetan agertzea lortu ere. Hala ere, bere errendimendua hobetzeko lan egin beharrean, zalantzak erein nahi izan zituen hauteskunde libre, bidezko eta gardenen kudeaketan eta jarraipenean. Konderriko hauteskundeetan gertatutakoa ez zen beharrezkoa eta ezin da 2024ko hauteskunde orokorretan gertatzen utzi. Bestela, tentsioa sortuko du herrialdean. Hauteskunde Batzordearen eginkizun nagusia hauteskunde gardenak, libreak eta bidezkoak egitea da. Goian aipatutako oinarrizko eginkizuna ahultzeko helburuarekin ekintza zalantzagarriak formulatu eta burutzeko edozein saiakera antidemokratikoa da eta ezegonkortasuna ekar dezake. Garrantzitsua da kontuan izatea Hauteskunde Batzordeak ez duela hauteskundeetan erabaki aldebakarrekoak hartzeko ahalmenik. Alderdiek ez dute bat etorri behar Europako Batzordearekin ados egoteko. EBk egiten duen guztia IPACen masak ordezkatzen dituzten alderdi politikoen interesen alde izan behar da.
Tinta ezabaezinaren erabilerak ondorio garrantzitsuak ditu bozketa prozesuan. Tinta iraunkorra 72 eta 96 ordu artean irauten du azalean. Tinta hori azaletik kendu dezaketen produktu kimikoak badaude ere, denbora gehiagoz irauten du hatzetan eta detektatu egin daiteke produktu kimikoak egun bat edo biren buruan kentzen badira. Zalantzarik gabe, tinta ezabaezinaren erabilerak boto hilak eta boto anitzak ezabatuko ditu. Orduan, zergatik utzi zion EBk erabiltzeari? Beste arazo sinestezin bat: barrutiko hauteskundeetan, hauteskunde batzordeak ezin izan zituen hauteskunde materialak eman herrialdeko eskualde askori garaiz. Zergatik amaitu zen bozketa 15:00etan? Proposamen hau gaizki pentsatuta dago eta alderdi politikoek ez lukete onartu behar. Ukaezina da jende askoz gehiagok botoa kenduko duela, azken hauteskundeetan hautesle asko oraindik ilaran baitzeuden botoa emateko konderriko leku askotan hauteslekuak itxi zirenean (17:00etan). Aurreko hauteskundeetan hautesleku askok bozketa ordua amaitu ondoren (17:00etan) itxi bazuten, nola izan liteke hori posible? 15:00etako proposamenak ez du helburu jende askori botoa emateko eskubidea kentzea. Beraz, Hauteskunde Batzordearen funtzioa ez da jendeari botoa kentzea, erabaki aldebakarrekoak hartzea, hauteskunde bidegabeak egitea eta gainbegiratzea.
EBren funtzioak hauek dira: politikak garatzeko ekarpenak egitea eta hauteskunde-jarraibideen garapena eta ezarpena bermatzea; hauteskunde-mahaien mugak hauteskunde-helburuetarako definituta daudela ziurtatzea. Erosketa-sailarekin lan egitea hauteskunde-materialen erosketa eta banaketa ziurtatzeko. Hauteskunde-zerrendaren prestaketa, berrikuspena eta zabalpena bermatzea. Hauteskunde eta erreferendum publiko guztien eginkizuna eta jarraipena bermatzea; estatuko eta estatuz kanpoko erakundeetarako hauteskundeen eginkizuna eta jarraipena bermatzea; genero- eta desgaitasun-planen garapena eta ezarpena bermatzea;
Argitaratze data: 2024ko maiatzaren 22a